Właściwości stali szybkotnącej

Stal narzędziowa obejmuje szeroką gamę stali węglowych i stopowych z różną zawartością wolframu, molibdenu, kobaltu i wanadu. Charakteryzuje się szczególnymi cechami mechanicznymi i fizycznymi. Jedną z odmian stali o wyjątkowej wytrzymałości i twardość jest stal szybkotnąca. Jeśli chcesz poznać jej własności oraz technologię produkcji, przeczytaj artykuł.

Czym jest stal szybkotnąca?

Stal HSS (z ang. High Speed Steel) używana jest do produkcji narzędzi skrawających i części maszyn stosowanych do mechanicznej obróbki z dużą prędkością. Nazwa „szybkotnąca” wyjaśnia jej wyjątkowe zdolności do cięcia obrabianych metali. Skuteczność narzędzi wykonanych ze stali HSS jest niemal 4-krotnie większa, niż narzędzi z innych gatunków stali. Stal szybkotnąca jest stalą wysokostopową, co oznacza, że wykonana może być nawet z 40 różnych stopów metali, składających się ze stali węglowej, zawierającej ponad 7% wolframu lub molibdenu oraz procentowej zawartości chromu, wanadu i kobaltu. Przy czym zawartość węgla wynosi około 0,7% do 1,65%, a ogólna zawartość stopów mieści się w przedziale od 10% do 25%.

Czym charakteryzuje się stal HSS?

Pierwiastki stopowe podnoszą temperaturę, w której następuje odpuszczanie, dzięki czemu HSS wytrzymuje wyższe temperatury, do około 650°C, bez utraty twardości. Można ją łatwo kształtować zarówno w stanie miękkim, jak i utwardzonym. Wykazuje wyjątkową twardość oraz odporność na ścieranie i odpuszczanie w wysokich temperaturach. Jak przekonują specjaliści z firmy Ikstal – eksperta od stali narzędziowej z Jastrzębia-Zdroju, dzięki swoim własnościom większość gatunków stali szybkotnącej ma twardość wynoszącą powyżej 60 w skali Rockwella. Dlatego jest doskonałym materiałem do produkcji narzędzi skrawających. Najważniejszymi zaletami stali HSS są:

• wysoka temperatura użytkowa przekraczająca 600°C,

• wysoka prędkość cięcia,

• wysoka wytrzymałość, również na naprężenia niszczące,

• możliwość wielokrotnego ostrzenia,

• atrakcyjna cena w stosunku do właściwości.

Zastosowanie stali szybkotnącej

Stal HSS wykorzystywana jest do wywarzania wierteł, gwintowników, narzynek, rozwiertaków, nawiertaków, pogłębiaczy, frezów i noży tokarskich, a także brzeszczotów do pił mechanicznych, ostrzy do strugarek i wyrówniarek, przebijaków i matryc. Narzędzia wykonane z wysokostopowej stali szybkotnącej służą do wiercenia w stali, żelazie i innych metalach – mosiądzu, miedzi i stopach aluminium oraz innych twardych materiałach, takich jak drewno, włókno szklane lub polichlorek winylu, czyli popularne PCV. Najczęściej stosowanymi stalami szybkotnącymi są SW7M i SK5M.