Z czego oczyszcza się zboża dostarczane od kombajnu? 

Ziarno zbierane wprost z pola przez kombajny jest zanieczyszczone, przed suszeniem i dalszą obróbką należy więc poddać je procesowi oczyszczania, by pozbyć się niechcianych elementów. Celem jest uzyskanie możliwie najczystszego, jednorodnego materiału podstawowego, spełniającego wymagania jakościowe stawiane przez skupy zbóż. Sprawdzamy, jakie zanieczyszczenia najczęściej pojawiają się w zbożach.

Zanieczyszczenia użyteczne obecne w zbożach 

W zebranym zbożu, oprócz samego ziarna, znajduje się zawsze sporo zanieczyszczeń – to zupełnie naturalne i niemożliwe do uniknięcia. Zanieczyszczenia dzielimy na użyteczne i nieużyteczne. Te pierwsze, jak sama nazwa wskazuje, mogą jeszcze zostać wykorzystane na przykład na pasze. Zaliczamy do nich:

• poślad, czyli ziarna niedorozwinięte, zbyt małe,
• ziarno spleśniałe,
• ziarno porośnięte z widocznymi oznakami skiełkowania,
• ziarno zbutwiałe,
• ziarno uszkodzone mechanicznie (w więcej niż 50 procentach),
• ziarno uszkodzone przez szkodniki,
• ziarno zielone, niedojrzałe,
• ziarno z odsłoniętym bielmem mącznym,
• ziarno innego gatunku zboża.

Dla młynów jakość i czystość zboża ma kluczowe znaczenie. Ziarna ocenia się w specjalistycznym laboratorium, by zyskać pewność, że spełniają one najwyższe wymagania. Jednym z parametrów jakościowych jest obecność zanieczyszczeń, która ogółem nie powinna przekraczać 12 procent masy zboża. Dopuszczalna jest nieco większa zawartość zanieczyszczeń użytecznych niż nieużytecznych – te muszą być ograniczone do minimum – podkreśla specjalista z mazowieckiej firmy Jakpol zajmującej się między innymi produkcją mąki żytniej i pszennej.

Zanieczyszczenia nieużyteczne 

Obecne w zbożu zanieczyszczenia nieużyteczne można podzielić na cztery główne kategorie. Do pierwszej z nich należą zanieczyszczenia mineralne: piasek, grudki ziemi, kamienie, metale, szkło o średnicy większej niż 1 milimetr. Druga obejmuje zanieczyszczenia organiczne, czyli słomę, plewy, łuski, części kłosa, łodygi, nasiona i części zielone chwastów oraz innych roślin nieszkodliwych dla zdrowia, a także nasiona roślin uprawnych niekłosowych.

Zanieczyszczenia szkodliwe dla zdrowia, w tym nasiona niektórych chwastów, odchody gryzoni, martwe szkodniki i owady, pasożyty takie jak kąkol polny, życica roczna czy sporysz zaliczamy do kategorii trzeciej. Ostatnią, czwartą, tworzą wszelkie pozostałe zanieczyszczenia, które przesiewają się przez sito o średnicy oczek wynoszącej 1 milimetr.

Oczyszczanie zboża 

Zanieczyszczenia organiczne wpływają na podniesienie średniej wilgotności masy ziarna i mogą stać się przyczyną rozpoczęcia niekorzystnych zmian biochemicznych, które obniżają jakość zboża. Należy się ich więc bezwzględnie pozbyć przed zmagazynowaniem ziarna lub dostarczeniem go do punktu skupu płodów rolnych.

Na szczęście współczesne maszyny do czyszczenia płodów rolny pozwalają szybko i skutecznie oddzielić dobre ziarno od zanieczyszczeń, wykorzystując różnice w poszczególnych cząstkach składających się na mieszaninę ziarnistą. Pożądany stopień czystości ziarna zależy od jego finalnego przeznaczenia.